Odnośniki
Biografia
Menu
Treść strony
Maciej Kazimierz Sarbiewski herbu Prawdzic urodził się 24 lutego 1595 roku w Sarbiewie, zmarł w Warszawie 2 kwietnia 1640 roku. Początkowo pobierał nauki w kolegium jezuickim w Pułtusku, następnie studiował na Akademii Wileńskiej i w kolegium jezuickim w Braniewie. W roku 1612 wstąpił do zakonu jezuitów. Nauczał poetyki i retoryki w kolegiach w Krożach, Połocku i na Akademii Wileńskiej. W 1632 roku zdobył tytuł doktora filozofii, a w 1636 roku teologii. W 1622 roku z polecenia przełożonych zakonnych udał się na studia do Rzymu, gdzie stał się jednym z czołowych intelektualistów europejskich na dworze papieża Urbana VIII. Z rąk papieża otrzymał najwyższą wówczas nagrodę literacką świata - laur poetycki jako poeta laureatus - złoty naszyjnik z medalem Ojca Świętego, który można porównać z dzisiejszą Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury. Do Polski wrócił w 1625 roku, został profesorem teologii na Akademii Wileńskiej. W 1635 roku trafił na dwór króla Władysława IV, zostając jego kaznodzieją. Na Zamku Królewskim w Warszawie spędził swoje ostatnie pięć lat życia.
Sarbiewski należy do największych poetów europejskich epoki baroku. Jego Lyricorum libri było wydawane w całej Europie, a w 1632 roku w Antwerpii wydana została luksusowa edycja z miedziorytami Petera Paula Rubensa. W Kolonii zbiór liryków ukazał się aż w siedmiu wydaniach, a jeszcze w XX wieku wydawali go Węgrzy. W Polsce kompletny przekład wierszy Sarbiewskiego ukazał się dopiero w 1980 roku. Sarbiewski był nie tylko autorem wierszy, ale również pism teoretycznoliterackich, które łączyły się głównie z jego pracą dydaktyczną, z wykładami w kolegiach jezuickich. Dzieła te ukazały się w połowie XX wieku (Praecepta poetica (Wykłady poetyki) i De perfecta poesi sive Vergilius et Homerus (O poezji doskonałej, czyli Wergiliusz i Homer)). Mistrzem ks. Sarbiewskiego był Horacy, inspirowała go również twórczość Jana Kochanowskiego, jego polskie i łacińskie utwory. Poeta parafrazował pomysły Horacego, przejmował jego motywy, naśladował styl, ale jednocześnie szukał własnych dróg, interpretując poezję swego rzymskiego mistrza w duchu chrześcijańskiej moralności (dlatego nazywano go chrześcijańskim Horacym) i w zgodzie z konwencją barokową. Unikał jednak wszelkich skrajności, tak częstych w poezji tamtego czasu. Pisał o tęsknotach i wewnętrznych niepokojach człowieka, o jego rezygnacji i pragnieniu zjednoczenia się z Bogiem, o grzechu, pokucie i sądzie ostatecznym. O wielkości "Polskiego Horacego" świadczy umieszczenie jego popiersia w panteonie największych Polaków na Zamku Królewskim w Warszawie - w ostatnim domu Sarbiewskiego.
Dzięki wiedzy i zamiłowaniu Stefana Świetliczko (varsavianisty, miłośnika historii) wiadomo, że poeta miał trzy pogrzeby. Najpierw został pochowany w podziemiach kościoła o.o. Jezuitów przy ul. Świętojańskiej w Warszawie, gdzie spoczywał przez blisko 200 lat. Następnie szczątki M.K. Sarbiewskiego zostały przeniesione do kościoła pw. św. św. Pryma i Felicjana, czyli do kościoła o.o. Pijarów przy ul. Długiej w Warszawie - dziś Katedra Polowa Wojska Polskiego. Jednak kilka miesięcy później, po upadku powstania listopadowego, z rozkazu władz carskich, przeniesione je potajemnie do zbiorowej mogiły ojców pijarów na cmentarzu Powązkowskim. W czasie II wojny światowej mogiła została naruszona w trakcie hitlerowskich bombardowań i decyzją władz Polski Ludowej została zlikwidowana. Obecnie jedynym śladem pochówku "polskiego Horacego" jest pamiątkowa tablica, wykonana w jego rodzinnej miejscowości, odsłonięta na cmentarzu Powązkowskim w 2011 roku przy okazji VII Międzynarodowych Dni Macieja Kazimierza Sarbiewskiego.